Ebedi Cehennem Var Mıdır? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir İnceleme
Ebedi Cehennem Kavramı: Dinsel ve Sosyal Bağlam
İstanbul sokaklarında yürürken, toplu taşıma araçlarında, hatta işyerinde bile farklı insanların hayatlarına tanıklık ederim. Herkesin yaşadığı dünya başka bir yer. Bir kısmı, hayatın acımasız yönlerinden, toplumsal cinsiyet normlarından ve eşitsizliklerden ötürü hırpalanmışken, bir kısmı ise bu düzenin kurallarını sorgulamaktan korkuyor. Ebedi cehennem fikri, sadece dini bir kavram olmanın ötesine geçiyor ve toplumsal yapılarla, çeşitlilikle, sosyal adaletle sıkı sıkıya bağlantılı hale geliyor.
Toplumda, özellikle kadınların, LGBTQ+ bireylerinin, düşük gelirli kesimlerin ve etnik azınlıkların karşılaştığı baskılar, bu cehennem fikrini çok somut bir hale getirebiliyor. Bir grup için “cehennem”, hayatın her anında sistematik olarak maruz kaldıkları ayrımcılıktan başka bir şey değildir. Diğerleri içinse cehennem, sadece dini bir öte dünya kaygısının ötesinde, bu dünyadaki adaletsizliğin, fırsat eşitsizliğinin bir yansımasıdır.
Toplumsal Cinsiyet ve Ebedi Cehennem: Kadınlar ve Erkekler
Birçok insan için ebedi cehennem, cinsel kimlik ve toplumsal cinsiyet normlarına karşı duyulan korkularla şekillenir. Kadınlar, toplumda karşılaştıkları cinsiyetçilik, taciz ve mobbing gibi sorunlarla gün yüzüne çıkamayan bir tür cehenneme hapsolmuş gibi hissedebilirler. Özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde, kadınların sokakta rahatça yürüyebilmesi bir hayal haline gelebilirken, toplu taşımada yaşanan cinsel taciz olayları kadınların günlük yaşamlarının bir parçası haline geliyor.
Kadınların iş yerlerinde de benzer bir cehennem var. Kadınların terfi etmekte zorlandıkları, maaş farklarının olduğu, hatta fiziksel görünümleri üzerinden değerlendirildikleri bir ortamda, iş hayatı çoğu kadın için cehenneme dönüşebiliyor. Birçok kadın, sadece kimliği yüzünden mücadele ederken, toplumun ona biçtiği “görünmeyen” cehenneme karşı başkaldırmakta zorlanıyor.
Diğer taraftan erkekler için de farklı bir cehennem anlayışı mevcut. Erkekler, toplumsal cinsiyet normlarının baskısı altında, duygusal zayıflık göstermemeleri gerektiği yönünde bir yük taşıyorlar. Bu durum, birçok erkeğin duygu ve düşüncelerini bastırmasına, içsel çatışmalar yaşamasına sebep olabiliyor. Erkeklerin kendilerine uygun olmayan toplumsal rollerin cehennemine hapsolması, psikolojik olarak ciddi sonuçlar doğurabiliyor. Toplum, erkeklerden güçlü ve sessiz olmalarını beklerken, duygusal ve psikolojik ihtiyaçlarını yok sayıyor.
Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifiyle Ebedi Cehennem
Toplumsal cinsiyet dışında, diğer sosyal kimlikler de “cehennem” kavramını şekillendiriyor. LGBTQ+ bireyleri, özellikle toplumsal normların dayattığı heteronormatif yapılar içinde var olmaya çalışırken, hayatlarının her alanında bir cehennemle karşı karşıya kalabiliyorlar. Birçok LGBTQ+ bireyi, kimliklerini özgürce ifade edebilmenin getirdiği kaygılarla, içinde bulundukları toplumda kendilerini bir nevi “cehennemde” hissediyorlar. Sokaklarda, işyerlerinde, hatta ailelerinde maruz kaldıkları dışlanma ve şiddet, bu kavramı çok somut hale getiriyor.
Ayrıca, ırk ve etnik kimlik, cehennemi belirleyen diğer önemli faktörler arasında yer alıyor. İstanbul’da sokakta yürürken, bazen bir grup etnik kimlikten olan kişinin, farklı bir kökenden gelen insanlarla yaşadığı ayrımcılığı gözlemleyebilirsiniz. Bu tür toplumsal yapılar, insanlar arasında derin uçurumlar oluşturur ve bazıları için bu uçurum, görünmeyen bir cehennem duvarı gibidir. Irkçılık ve ayrımcılık, toplumsal yapının en derinlerinde yankı bulur.
Sokakta Gözlemler ve Günlük Hayattan Örnekler
İstanbul’da, her gün yüzlerce insanla karşılaşıyorum. Toplu taşıma araçlarında, metroda, metrobüste ve tramvayda gözlemlediğim şeyler, cehennem fikrini daha anlaşılır kılıyor. Özellikle sabah saatlerinde, kalabalık bir otobüste yer bulmaya çalışan bir kadının yaşadığı zorlukları izlerken, sosyal adaletsizliğin ne kadar somutlaştığını fark ediyorum. Çoğu zaman, kadınların güvenliğini sağlamak için hiçbir önlem alınmadığını görüyorum. Birçok kadın, kalabalık bir ortamda tacize uğrasa da sesini çıkaramıyor, çünkü toplumsal normlar, her zaman sessiz kalmayı ve “geçip gitmeyi” öğütlüyor.
Bir de sokakta, farklı kimliklerden gelen bireylerin maruz kaldığı dışlanmayı görmek mümkün. Birçok insan, kendisini ait olmadığı bir çevrede, yalnız hissediyor. Bazen bu yalnızlık, içsel bir cehennemi yaratıyor. Örneğin, bir arkadaşım, yalnızca cinsel yönelimi yüzünden ailesi tarafından kabul edilmiyor. Her gün yaşadığı stres, korku ve kaygı, onun için gerçekten de bir tür cehennem. Bu dışlanma, onu toplumdan uzaklaştırıyor, kendi kimliğini gizlemeye zorlanıyor.
Sonuç: Ebedi Cehennem İçin Sadece Bir İhtimal Mi?
Ebedi cehennem, sadece dini bir kavram olmaktan çok daha fazlasıdır. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği, çeşitlilik ve sosyal adalet eksiklikleri, cehennem fikrini toplumun her katmanında canlı tutuyor. Herkesin mücadele ettiği farklı cehennemler var. Kimileri için bu cehennem, kimliklerini kabul ettirmeye çalıştıkları bir sosyal savaş alanı, kimileri için ise sadece günlük hayatta maruz kaldıkları ayrımcılıklar ve adaletsizliklerdir. Belki de asıl cehennem, bu adaletsiz düzenin içinde hayatta kalmaya çalışırken, insanın kendi kimliğini kaybetmesidir.